Kierowczyni
Zapytany przez pana Grzegorz Bronakowski, czy ta „kierowczyni” to niby jakieś stare słowo, czy nowe, natknąłem się na ten absolutnie cudowny wycinek z „Lotnika i Automobilisty” z grudnia 1912 roku. Rzadko można dokładnie znaleźć moment, kiedy jakieś słowo wchodzi do języka. Otóż słowo „kierowca” zostało wymyślone w roku 1912 w konkursie na zastąpienie francuskich wyrazów „szofer”, „garaż” i „automobil”. „Zajezdnia” się przyjęła, ale tylko jeśli chodzi o zbiorkom, nie wymyślono lepszego słowa na automobil niż funkcjonujące już „samojezd” i „samochód” (111 lat później trzeba przyznać, że nadal nie wymyślono), ale to właśnie wówczas do polszczyzny trafił wyraz „kierowca”. Wiemy, kto go wymyślił - niezależnie od siebie pan Jan Stanisław Nakielski i pan Romuald Pianko, za co dostali po 25 rubli srebrnych. Zwracam szczególną uwagę na werdykt jury (przepraszam, sądu): otóż słowo kierowca wygrało z silniczym i kierowniczym, ponieważ łatwiej od niego tworzyć wyrazy pochodne. Trzy z pięciu wymienionych wyrazów dotyczą kobiet: kierowcowa i kierowczanka (członkinie rodziny) oraz feminatyw kierowczyni (kobieta kierowca, szoferka). Co pokazuje, że w początkach automobilizmu na ziemiach polskich francuski feminatyw szoferka został zastąpiony przez polski feminatyw kierowczyni, stworzony OD RAZU z formą męską. Cmoknijcie mnie w stacyjkę. CC Maciej Makselon Paulina Łopatniuk PS: W bonusie daję Wam pierwszą psycholożkę - tekst z „Kurjera Warszawskiego” z 14 I 1935 autorstwa Stanisława Szobera (1879-1938), wybitnego językoznawcy i leksykografa, autora popularnego „Słownika poprawnej polszczyzny” (wydawanego po wojnie pod red. Doroszewskiego).
from Jacek Dehnel
za: Auto: ilustrowane czasopismo sportowo-techniczne : organ Automobilklubu Polski oraz klubów afiljowanych = revue sportive et technique de l' automobile : organe officiel de l'Automobile-Club de Pologne et des clubs afiliés. R.6, 1927, nr 11